قاعده حل تعارض راجع به ،چک سفته مستفاد از منابع حقوق داخلی کشور
الموضوعات : commercial law
1 - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی،گروه حقوق، موسسه آموزش عالی طبرستان، چالوس،ایران.
الکلمات المفتاحية: چک سفته حقوق , ایران, حل تعارض, ظهرنویسی,
ملخص المقالة :
اگر معامله ای در داخل کشور انجام شده و چک مرتبط بدان نیز در داخل کشور صادرشده باشد؛ و یا بدون هیچ معامله ای چک صادر شود؛ در صورتی که طرفین قرارداد ایرانی و ساکن ایران باشند کلیه اعمال حقوقی مرتبط به آن تحت قوانین داخلی بوده و هیچ تعارض قوانینی در این خصوص وجود ندارد. اما اگر یکی از طرفین غیرایرانی بوده و یا صدور چک و یا انعقاد قرارداد مرتبط بدان، در خارج از کشور انجام شده باشد؛ به دلیل وجود عنصر خارجی، تعارض قوانین وجود داشته که حقوق دانان در مورد قاعده حل تعارض آن اختلاف نظرهایی دارند در این زمینه کنوانسیون تدوین قانون متحدالشکل برای چکها مصوب ۱۹۳۱ ژنو وجود دارد که ایران هنوز به آن نپیوسته است. در این شرایط حقوقدانان با استناد به ماده ۹۶۹ ،ق.م معتقدند که صدور چک و عقد قرارداد مرتبط بدان تابع قانون محل صدور است اما در مورد امری یا اختیاری بودن ،قانون نظرات مختلفی وجود داشته که طرفداران امری بودن این نظریه بیشتر .است همین مسئله به صراحت در ماده یکم قانون چک بیان شده و به موجب آن چکهای صادره برای بانک صادر کننده ،آن که در داخل و یا خارج از ایران شعبه دارد؛ در حکم سند لازم الاجرا دانسته شده است براساس تفسیر این ماده حقوقی چکهای ایرانی صادر شده صرف نظر از محل صدور تابعیت و اقامت افراد دخیل ظهر نویسی و... تابع قوانین ایران دانسته شده است. بر این اساس برای دعاوی مرتبط با چکهای ایرانی در همه شرایط میتوان قوانین ایران را حاکم دانست، اما برای چکهای صادر شده خارجی که بر عهده بانکهای خارجی میباشد، وضعیت متفاوت است. در این شرایط به موجب ماده ۹۶۹ ق.م چکهای صادر شده در خارج بر عهده بانکهای خارجی و اگر عمل ظهرنویسی و یا ضمانت قرار دادن آن در داخل ایران انجام شده باشد تابع قوانین ایران خواهد بود در غیر این صورت تابع قوانین محل انجام عمل .است در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی قاعده حل تعارض راجع به چک و سفته مستفاد از منابع حقوق داخلی کشور؛ شده است.
1. Akhlaghi, B (1994), Commercial Law Notes (3), Tehran: Publications of the Faculty of Law and Political Science, University of Tehran. [In Persian]
2. Eskini )2024), Commercial Law: Bills of Exchange, Promissory Notes, Warehouse Receipts, Bearer Instruments, and Checks, Tehran: Mizan Publications. [In Persian]
3. Alfi, B ; Bashkugh, Mozaffar; Lotfi, Doodaran A (2021), A Comparative Analysis of the Origins of Limiting Clauses and Waivers of Liability in Commercial Documents, Strategic Management Studies, No. 50. [In Persian]
4. Almasi, Najad A (2023), Conflict of Laws, Tehran: University Publishing. [In Persian]
5. Poron, B (2016), Legal Analysis of Checks in Commercial Law, Tehran: Gavan Yar Publications. [In Persian]
6. Jalali, M ; Khakzad, H (2012), Globalization of Commercial Law and Its Impact on Criminal Responsibility Arising from Checks in the Iranian Legal System, Comparative Legal Studies, 3(2(.[In Persian]
7. Hosseinzadeh, H (2015), Commercial Documents Law, Vol. 1, Tehran: Majd Publications. [In Persian]
8. Dehghan, Dehnavoy N ; Soltani, M (2018), The Law of Check Issuance, Vol. 1, Tehran: Gavan Yar. [In Persian]
9. Saatchi, Yazdi H (2020), The Law of Check Issuance, Tehran: Dadragh Publications. [In Persian]
10. Savor Alayee, A (2020), A Complete Guide to Checks, Vol. 1, Tehran: Nazari Publications. [In Persian]
11. Sotoudeh, Tehrani H (2021), Commercial Law, Vol. 3, Tehran: Dadgostar Publications. [In Persian]
12. Soltani, B ; Dobash, A ; Aynehbandi, S ; Jafari, M (2018), Simple Language Legal Claims for Checks and Promissory Notes, Vol. 1, Tehran: Farzanegan University. [In Persian]
13. Tahmasbi Yasaouli, Z ; Dankoob, A (2020), The Transferability of Commercial Documents (Bills of Exchange and Promissory Notes), Comparative Legal Research, Justice and Equity, No. 10. [In Persian]
14. Omrani, H (2017), A Study on Guarantees in Commercial Documents, Vol. 1, Tehran: Gavan Yar. [In Persian]