عقلِ مطهَّر (منزلت عقل درتفکرشیعی و اعتزالی)
الموضوعات : Islamic theologyمحمدجواد رودگر 1 , علی مردان خطیبی 2
1 - پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
2 - دانشگاه ادیان و مذاهب قم
الکلمات المفتاحية: عقل, عقل شیعی, عقل اعتزالی, نومعتزلیان, استاد شهید مطهری.,
ملخص المقالة :
عقل در جهان بینی استاد شهید مطهری از منزلت ممتاز و موقعیت برتر درساحت دین شناسی و دینداری برخورداراست ، به گونه ائی که استاد شهید بر این باور بودند که در اسلام اصالت از آن عقل است. با عقل است که دین شناخته و شناسانده می شود. عقل در درک و درد دینی نقش متعالی دارد و راز چنین منزلت و کاربست عقل در ساحات و سطوح دین و دینداری همانا در عقلانیت اسلام و اسلام عقلانی است و اسلام شیعی درحقیقت اسلام عقل و عقلانیت بدون افراط و تفریط در همه حوزه های نظری و عملی است.اینک پرسش این است که در شعاع بینش و افق گرایش استاد شهید مطهری عقل از چه جایگاهی برخوردار بوده و ایشان موضع جریان های اسلامی(شیعی و اعتزالی) را در کاربست عقل چگونه بیان و تبیین کرده اند؟نوشتار حاضر پاسخ پرسش یاد شده پس از یک مقدمه با دو روش گزارشی و پژوهشی مورد کاوش و پردازش قرار داده و نگاه و نگره استاد شهید مطهری را در باب عقل شیعی توصیف و تفسیر کرده است.
قرآن کریم.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج2، 1378، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج3، 1378، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج6، 1377، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج16، 1378، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج19، 1378، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج20، 1380، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج21، 1381، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج22، 1383، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج23، 1383، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج24، 1385، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج25، 1386، انتشارات صدرا، تهران.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج26، 1387، انتشارات صدرا، تهران.
محمدعماره، الاسلام بین التنویر والتزویر،1423 ، دار الشروق، مصر.
غروی، سعید، معرفی معتزلیان معاصر، www. Muslimphilosphy.com.
حامد ابوزید، نصر، نقد گفتمان دینی،1383، مترجمان حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهرکلام، یادآوران، تهران.