درگیری تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی ایرانی: یک مطالعه کیفی
الموضوعات : Psychology
حمیدرضا افروز
1
,
جواد اژه ای
2
,
الهه حجازی
3
,
علی مقدم زاده
4
1 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران
2 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران
3 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران
4 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: درگیری تحصیلی, دانش آموزان دبیرستانی, ایران,
ملخص المقالة :
در این پژوهش با استفاده از روش کیفی، به شیوه مصاحبة گروه کانونی و طرح نظریة داده بنیاد، به بررسی چگونگی ادراک و مفهوم سازی درگیری تحصیلی از دیدگاه دانش آموزان دبیرستانی (دوره متوسطة دوم) پرداخته شد. شرکت کنندگان در این پژوهش 52 نفر (26پسر و 26 دختر) از دانش آموزان دبیرستانی (پایه های 10، 11 و 12)، بین سنین 15 تا 17 سال با میانگین سنّی 16/4 بودند. دو گروه کانونی برای پسران و دو گروه کانونی برای دختران تشکیل و مصاحبه ها انجام گردید. پاسخ هایی که دانش آموزان در ارتباط با برداشت خود از درگیری تحصیلی ارائه دادند، در 8 مقوله کسب نمرات و معدل بالا، تکرار و تمرین و وقت گذاری، داشتن ارادة قوی و خودتنظیمی، هدف گذاری و برنامه ریزی درسی، علاقه مندی به درس و مدرسه، لذّت بردن از مطالعه و یادگیری، توجّه و تمرکز داشتن بر تکالیف و آشنایی با فنون و روش های یادگیری طبقه بندی شد. نتایج کدگذاریها در مرحلة باز و محوری نشان داد که درگیری تحصیلی برای دانش آموزان ایرانی شامل 5 مؤلّفة درگیری شناختی، درگیری رفتاری، درگیری هیجانی، درگیری انگیزشی و عاملیّت میباشد.
آزاد عبدالله پور، محمد؛ شکری، امید (1394). تحلیل مشخصه¬ های روان سنجی فهرست مشغولیت تحصیلی در دانشجویان ایرانی. مطالعات آموزش و یادگیری. 7(2). 108- 90. اژه ای، جواد؛ خضری آذر، هیمن؛ بابایی، محسن؛ امانی، جواد(1388). الگوی ساختاری روابط بین حمایت از خودمختاری ادراک شده معلم، نیازهای روان شناختی اساسی، انگیزش درونی و تلاش. پژوهش در سلامت روان شناختی. 2(4). 48-56.
اژه ای، جواد؛ غلامعلی لواسانی، مسعود؛ مال احمدی، احسان؛ خضری آذر، هیمن(1390). الگوی علّی روابط بین سبک های فرزندپروری ادراک شده، اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و موفقیت تحصیلی. مجله روانشناسی. 15(59). 301-284.
حجازی، الهه؛ عابدینی، یاسمین(1387). الگوی ساختاری رابطه اهداف رویکردی - عملکردی درگیری تحصیلی و پیشرفت تحصیلی. مجله روان شناسی. 12(3). 348-332.
عابدینی، یاسمین(1386). رابطة درگیری تحصیلی، اهداف پیشرفت و پیشرفت تحصیلی: مدل ساختاری پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم ریاضی و علوم انسانی. رسالة دکترا دانشگاه تهران.
غلامعلی لواسانی، مسعود؛ اژه ای، جواد؛ افشاری، محسن (1388). رابطه خودکارآمدی تحصیلی و درگیری تحصیلی با پیشرفت تحصیلی. مجلة روان شناسی. 13 (3). 305- 289.
غلامعلی لواسانی، مسعود؛ حجازی، الهه؛ خضری، هیمن(1391). نقش خودکارآمدی، ارزش تکلیف، اهداف پیشرفت و درگیری شناختی در پیشرفت ریاضی: آزمون مدل علّی. نوآوری های آموزشی. 11(41). 25-7.
محسنی، نیک چهره(1392). نظریه ها در روانشناسی رشد. تهران: انتشارات جاجرمی
Appleton,J.J.; Chestenson,S.L.; Kim, D.; & Reschly,A.(2006). Measuring cognitive and psychological engagement: Validation of the student engagement instrument. Journal of School Psychology, 44, 427- 445.
Bandura,A.(1997). Self efficacy: The exercise of control. New York: Free man.
Ceci, S. J. (1990). On intelligence… More or Lest: A bio-ecological treatise on intellectual development. New York: Springer.
Connell, J. P. (1990). Context, self and action: A motivational analysis of self-system processes. Chicago: University of Chicago Press.
Deci, E.L.; & Ryan, R.M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum.
Finn, J.D.(2005). The adult live of at – risk students: The roles of attainment and engagement in high school. Washington: U.S.Department.
Fredericks, J.A.; Blumenfeld, P.C.; & Paris, A.H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74 (1), 55-58.
Glaser, B.G.(1993). Examples of ground theory: A reader، Sociology Press.
Green, B.A.; & Miller, R.B. (1996). Influences on course performance: Goals, perceived and self – regulation. Contemporary Educational Psychology,12. 92- 181.
Lester, D. (2013). A review of the student engagement literature. Journal Focus Colleges، University and School, 7 (1), 2-8.
Linnen Brink, E.A.; & Pintrich, P.R. (2003).The role of self efficacy belief in student engagement and learning in the classroom. Reading and Writing Quarterly, 19, 119-137.
Miller, B.W. (2015). Using reading times and eye-movement to measure cognitive engagement. Educational Psychology, 50(1), 31-42.
Miller, P.H. (1993). Theories of developmental psychology. Freeman & Company, N. Y, U.S.A.
Pietarine, J. et-al. (2014). Studentś emotional and cognitive engagement as the determinants of well- being and qchievement in school. International Journal of Education Research, 67, 40-50.
Reeve, J.; & Tseng, M. (2011). Agency as a fourth aspect of student engagement during learning adtivities. Contemporary Educational Psychology, 36, 260-268.
Reschly, A.; & Christenson, S.L. (2005). Childrenś needs: Development, prevention, and intervention. National Association of School Psychologist. 147-169.
Schlechty, P.C.(2005). Creating create schools: Six critical system at the heart of educational innovation. Sanfrancisco: Jhon Wiley and Sons.
Sooklee, J.(2013). The relationship between student engagement and academic Performance: Is it a myth or reality? The Journal of Educational Research, 107 (3),177-185.
Strauss, A.; corbin, J.(1990). Basic of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Sage.